Niniejszy słownik doczekał się ponownego jubileuszu - zarówno w sensie czasowym (niedawno skończył on 10 lat), lecz także w sensie liczby zawartych w nim słów. Początkowo posiadał on, jeśli mnie pamięć nie myli, ok. 11 tysięcy słów, a teraz - grubo ponad trzy razy więcej, a konkretnie ponad 38 tysięcy. Czasami rósł on bardziej, czasami mniej dynamicznie, jednak cały czas starałem się go aktualizować regularnie, przynajmniej raz na dwa miesiące. Oczywiście aktualizacje te nie byłyby bez pomocy rzeszy dobrych ludzi, których spotykałem na swojej drodze - mam tu na myśli nie tylko tych, którzy wykonali olbrzymią pracę poprzez korektę części gramatycznej i tekstów litewskojęzycznych, lecz również tych wszystkich użytkowników słownika, którzy mi donosili o wszelkich zauważonych błędach i brakach. Za to im jeszcze raz dziękuję.

Jak to jednak jest, że wielu z Was nie może się tu doszukać potrzebnych słów? Po pierwsze - słownik ma tylko 38 tysięcy słów i nie można od niego oczekiwać zbyt wiele. Na próżno w nim szukać terminów specjalistycznych, w szczególności z tych dziedzin, o których autor nie ma zielonego pojęcia. Po drugie, nawet może się zdarzyć, że w słowniku nie znajdziecie nawet niektórych podstawowych pojęć - tak jest, ja sam cały czas spostrzegam kolejne braki. Stąd też nie traci aktualności mój apel z prośbą o donoszenie mi o wszelkich zauważonych błędach i brakach. Za wszelkie uwagi jestem niezmiernie wdzięczny.

Czasami jednak ryzyko niepowodzenia poszukiwania możemy sami zmniejszyć. Oto parę rad:

• Może to banał, ale muszę go powtórzyć: język łotewski różni się dość znacznie od litewskiego. Dlatego też jeśli chcesz przetłumaczyć coś z języka łotewskiego, to nie jest to właściwy adres! To samo dotyczy języka rosyjskiego, który z litewskim naprawdę nie jest spokrewniony!

• Pamiętaj o ortografii. Fonetyczne wpisanie słowa według reguł polskich (np. SZWENTAS zamiast ŠVENTAS lub SVENTAS) nic nie da!

• Zarówno język polski, jak i litewski są językami fleksyjnymi. Oznacza to, że słowa występują w różnych formach, z różnymi końcówkami. Słownik rozpoznaje jednak tylko formy podstawowe. Dlatego też jeżeli się wpisze np. polskie słowo "bogatej" (np. spadek po bogatej ciotce), to nie należy się spodziewać sukcesów. Słownik zna tylko formę podstawową rodzaju męskiego "bogaty". Podobnie jest ze słowami litewskimi - zamiast np. "turtingos" (bogatej) należy wpisać "turtingas" (bogaty). Jeżeli nie znasz formy podstawowej danego słowa, spróbuj wpisać jego początek, np. bogat lub boga, a po litewsku turting lub nawet turt. Słownik wynajdzie wszystkie słowa rozpoczynające się w ten sposób. Swoją drogą warto jest jednak choć trochę zaznajomić się z gramatyką języka litewskiego, aby samemu móc odgadnąć formę podstawową niezrozumiałego słowa.

  UWAGA! Nie należy stosować "gwiazdki" przy podawaniu pierwszych liter szukanego terminu. Wpisanie bogat* z góry skazane jest na niepowodzenie.

• Słownik nie posiada imiesłowów (np. einantis - idący). Dlatego najlepiej byłoby znać formę podstawową (bezokolicznik) czasownika (w tym przypadku eiti - iść). Więcej na ten temat można przeczytać w dziale gramatyki. W przypadku problemów można na chybił trafił obcinać poszczególne litery z końca szukanego słowa.

• Słownik generalnie nie zawiera przysłówków, jeżeli istnieje przymiotnik o adekwatnym znaczeniu. Lepiej więc nie szukać słowa pięknie (gražiai), lecz piękny (gražus). Przysłówki tego typu w języku litewskim posiadają zwykle końcówkę -ai lub -iai - wystarczy ją "obciąć", a efekt powinien być.

• Słownik nie zawiera również żeńskich form rzeczowników oznaczających zawody lub mieszkańców miast, regionów, państw i kontynentów. Owe żeńskie formy w języku litewskim mają przyrostek -ė lub -a, np. mokytojas (nauczyciel) - mokytoja (nauczycielka), lietuvis (Litwin) - lietuvė (Litwinka). Po obcięciu przyrostka -ė lub -a wyszukiwarka nie powinna mieć problemów ze znalezieniem tłumaczenia.

• Słówka polskie i litewskie mogą posiadać inne przedrostki i przyrostki. Wiemy, że konduktorzy w pociągu mogą poprosić nie tylko bilety, ale również bileciki do kontroli. Podobnie jest z czasownikami - można nie tylko coś łamać, ale i złamać, przełamać, wyłamać, a nawet można się włamać do cudzego domu. Aby zwiększyć szansę na znalezienie znaczenia poszukiwanego słowa, można je wpisać bez owych "dodatków". Wiadomo, że w ten sposób zmienia się nieco jego znaczenie, ale dla pocieszenia dodam, że znaczenia polskich i litewskich przedrostków i przyrostków często są zbieżne. Oto mała ściąga:

  Przedrostek / przyrostek	Tłumaczenie polskie	Przykład i tłumaczenie	Słowo podstawowe i tłumaczenie
  Przyrostki zdrobnieniowe - dodawane do rzeczowników i przymiotników
  -elis, -ėlis, -elė, -ėlė, -iukas, -ytis, -ytė, -utis, -utė	przyrostki zdrobnieniowe	tėvelis - tatuś pilnutėlis - pełniusieńki lentelė - tabelka, tabliczka motinėlė - mamusia berniukas - chłopczyk mažytis - malutki mažytė - malutka vaikutis - dzieciątko eglutė - choinka	tėvas - ojciec pilnas - pełny lenta - tablica, deska motina - matka bernas - chłopak mažas - mały vaikas - dziecko eglė - świerk
  Przyrostki czasownikowe
  -ėti	wyraża sposób oddziaływania zwrotnego (czasownik)	mažėti - maleć intensyvėti - nasilać się	mažas - mały intensyvus - intensywny
  -elėti	zdrobnienie czasownika	šoktelėti - lekko podskoczyć	šokti - skakać
  -inėti, -ioti	wskazuje na czynność powtarzalną	važinėti - jeździć vežioti - wozić	važiuoti - jechać vežti - wieźć
  -inti	wyraża sposób oddziaływania na inny obiekt / osobę (czasownik)	mažinti - zmniejszać intensyvinti - intensyfikować, nasilać	mažas - mały intensyvus - intensywny
  -uoti, -auti	-ować (utworzenie czasownika)	rezervuoti - rezerwować karaliauti - królować	rezervas - rezerwa karalius - król
  Przyrostki rzeczownikowe
  -esys	rzeczownik odczasownikowy	elgesys - zachowanie	elgtis - zachowywać się
  -ėjas	-arz, -acz, -iel, -awca (wykonawca czynności)	davėjas - dawca	duoti - dać
  -ietis	-anin (rzeczownik określający przynależność geograficzną lub organizacyjną)	vilnietis - wilnianin varšuvietis - warszawiak	Vilnius - Wilno Varšuva - Warszawa
  -imas -jimas -ymas -avimas	rzeczownik odczasownikowy	gėrimas - picie kartojimas - powtarzanie skaitymas - czytanie važiavimas - jazda (jechanie) nuogąstavimas - obawa	gerti - pić kartoti - powtarzać skaityti - czytać važiuoti - jechać nuogąstauti - obawiać się
  -ybė	-ość (rzeczownik abstrakcyjny)	lygybė - równość narsybė - odwaga	lygus - równy narsus - odważny
  -ykla	-alnia (miejsce)	valgykla - jadalnia	valgyti - jeść
  -yklė, -iklis	-acz, -nik (narzędzie)	rodyklė - wskaźnik variklis - silnik	rodyti - pokazywać varyti - pędzić
  -ynas	-isko (zbiorowość)	žodynas - słownik beržynas - brzozowisko	žodis - słowo beržas - brzoza
  -ininkas	-arz, -acz, -iel (wykonawca czynności)	geležinkelininkas - kolejarz teisininkas - prawnik	geležinkelis - kolej teisė - prawo
  -ystė	-ość, -owstwo (rzeczownik abstrakcyjny)	draugystė - przyjaźń narystė - członkowstwo	draugas - przyjaciel narys - członek
  -tojas	-arz, -acz, -iel (wykonawca czynności)	mokytojas - nauczyciel vairuotojas - kierowca	mokyti - uczyć vairuoti - kierować (pojazdem) vairas - kierownica
  -tuvas	-acz, -nik (narzędzie)	skaitytuvas - czytnik, skaner	skaityti - czytać
  -uma, -umas	-ość (rzeczownik odprzymiotnikowy)	sotumas - sytość šiluma - ciepło	sotus - syty šiltas - ciepły
  -uolis, - ulis	-ak, acz, -as (posiadacz cechy)	narsuolis - śmiałek stipruolis - siłacz storulis - grubas	narsus - odważny stiprus - silny storas - gruby
  Przyrostki przymiotnikowe
  -ėtas	-ysty, -isty	smėlėtas - piaszczysty žvaigždėtas - gwieździsty	smėlis - piasek žvaigždė - gwiazda
  -inis	-owy	valstybinis - państwowy akademinis - akademicki	valstybė - państwo akademija - akademia
  -ingas	wyraża cechę	skolingas - dłużny madingas - modny	skola - dług mada - moda
  -iškas	-iczny	magiškas - magiczny draugiškas - przyjacielski	magija - magia draugas - przyjaciel
  -okas	-aty, -awy (wyraża cechę w "przybliżeniu")	kvailokas - głupkowaty, głupawy baltokas - białawy	kvailas - głupi baltas - biały
  -tinas	wyraża możliwość lub konieczność	priimtinas - do przyjęcia būtinas - konieczny	priimti - przyjąć imti - brać būti - być
  Przedrostki
  ant-	na- (zwykle dot. rzeczowników)	antkainis - narzut	kaina - cena
  ap-	o-, ob-	aprašyti - opisać	rašyti - pisać
  apy-, api-	o-, ob-, -awy	apiplaukti - opłynąć apykaklė - kołnierz apygeltonis - żółtawy	plaukti - pływać kaklas - szyja geltonas - żółty
  at-, ati-	od-, przy-, nad-	ateiti - przyjść (nadejść) atiduoti - oddać	eiti - iść duoti - dawać
  be-	1) bez- 2) przedrostek bez znaczenia w formach twierdzących 3) w formach przeczących oznacza już nie	1) benaudis - bezużyteczny 2) bebūti - być (np. kas bebūtų - co by nie było) 3) nebelaukti - już nie czekać	nauda - użytek būti - być laukti - czekać
  bendra-	współ-	bendrasavininkis - współwłaściciel	savininkas - właściciel savas - swój
  į-	w-, we-	įeiti - wejść, wchodzić	eiti - iść, chodzić
  iš-	wy-, z-, od-	išeiti - wyjść, wychodzić, odejść, odchodzić	eiti - iść, chodzić
  ne-, nebe-	nie-, już nie	negeras - niedobry nelaukti - nie czekać nebelaukti - już nie czekać	geras - dobry laukti - czekać
  nuo-	od- (zwykle dot. rzeczowników)	nuotolis - odległość	toli - daleko
  nu-	od-, z-, s-, u- wyrażenie trybu dokonanego	nutrinti - zetrzeć nueiti - pójść, odejść numušti - zbić	trinti - trzeć eiti - iść mušti - bić
  pa-	po-, pod- wyrażenie trybu dokonanego	paieškoti - poszukać padirbti - popracować / podrobić pakelti - podnieść	ieškoti - szukać padirbti - pracować kelti - podnosić
  par-	przy- (najczęściej wyraża powrót)	pareiti - przyjść (do domu), wrócić	eiti - iść
  per-	prze-	permokėti - przepłacać	mokėti - płacić
  po-	różne znaczenia (zwykle dot. rzeczowników)	polėkis - lot poelgis - uczynek posakis - powiedzenie	lekti - lecieć elgtis - zachowywać się sakyti - mówić
  pra-	prze-	pralaukti - przeczekać	laukti - czekać
  pri-	do-, przy-, na-, u-	primokėti - dopłacić pririnkti - nazbierać, uzbierać priimti - przyjąć	mokėti - płacić rinkti - zbierać imti - brać
  prie-	przy-, przed- (zwykle dot. rzeczowników)	priemiestis - przedmieście	miestas - miasto
  prieš-	przeciw-, przed-	priešgaisrinis - przeciwpożarowy priešpaskutinis - przedostatni	gaisras - pożar paskutinis - ostatni
  pro-	prze-, pra- (zwykle dot. rzeczowników)	protėkis - przeciek prosenelis - pradziadek	tekėti - ciec senelis - dziadek
  pus-	pół-	pusgyvis - półżywy	gyvas - żywy
  są-, san-, sam-, suo-	z-, s-, współ- (zwykle dot. rzeczowników)	sąrašas - spis sandrauga - wspólnota sambūvis - współistnienie	rašyti - pisać draugas - przyjaciel būti - być
  su-	z-, s-, wz-, za- wyraża tryb dokonany	sumokėti - zapłacić, spłacić sujungti - złączyć	mokėti - płacić jungti - łączyć
  tarp-	między-	tarptautinis - międzynarodowy	tautinis - narodowy tauta - naród
  te-, tebe-	1) wyraża ciągłość czynności 2) wyraża tryb rozkazujący	1) testovėti - (jeszcze) stać tebelaukti - (jeszcze) czekać 2) tegyvuoja - niech żyje	stovėti - stać laukti - czekać gyvuoti - żyć
  už-	za-	uždirbti - zapracować, zarobić	dirbti - pracować
  virš-	nad-, ponad-	viršvalandžiai - nadgodziny	valanda - godzina
  -si-	się (forma zwrotna) występuje tylko po innych przedrostkach	nusiprausti - umyć się nesiprausti - nie myć się užsisakyti - zamówić (sobie)	nuprausti - umyć prausti(s) - myć (się) užsakyti - zamówić sakyti - mówić

Oczywiście podane znaczenia przedrostków i przyrostków nie mają zastosowania w każdym przypadku. Czasami przedrostek może całkowicie zmienić znaczenie słowa, np. statyti - budować, stawiać, ale nustatyti - ustalać, ustalić; traukti - ciągnąć, ale nutraukti - przerwać. Podobnie jest zresztą w języku polskim: stać - przestać (w znaczeniu przerwać), pisać - popisać się itp.

W tabeli nie zostały wymienione przedrostki "międzynarodowe", których znaczenie powinno być jasne, np. antifašistas - antyfaszysta (fašistas - faszysta), amoralus - amoralny (moralus - moralny).

Reasumując, istnieje generalna zasada: jeżeli nie udaje się znaleźć danego słowa, warto wówczas obciąć na końcu parę liter, a na jego początku przedrostek, o ile takowy występuje. Dotyczy to zarówno słów litewskich, jak i polskich.

A jeśli rzeczywiście nie udaje się nic znaleźć - wówczas bardzo proszę o zawiadomienie mnie o tym. Postaram się jak najszybciej przetłumaczyć poszukiwane słowa oraz wpisać je do słownika.